رسم و رسوم مازندرانی‌ها در بزرگداشت محرم
تاریخ انتشار: ۳ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۰۹۰۹۰
مردمان خطه سبز کشور همزمان با سایر ایرانیان آیین‌هایی را برای استقبال از ماه‌های محرم و صفر دارند و ارادت خود را با برپایی مراسم ویژه به اهل بیت (س) نشان می‌دهند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، شور و شوق حسینی در ایام محرم و صفر به ویژه دهه اول محرم در جای جای ایران خودنمایی می‌کند. مازندرانی‌ها به واسطه سده‌ها ارادت به خاندان سید و سالار شهیدان، مراسم ویژه‌ای را در ماه محرم و صفر برگزار می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نحوه و تنوع برگزاری مراسم آئینی برای امامان شیعه به ویژه امام حسین (ع) ریشه در موقعیت جغرافیایی مازندران دارد. ویژگی خاص طبیعت شمال ایران از جمله وجود رشته کوه البرز و جنگل‌های انبوه، استان‌های شمالی کشور از جمله مازندران را مأمن امنی برای امام‌زادگان و بزرگان شیعه کرده است.
در حال حاضر بیش از هزار و ۲۰۰ امام‌زاده در استان مازندران وجود دارد که بیش از ۹۹ درصد مردم آن شیعه هستند؛ لذا آئین‌های عرض ارادت به خاندان اهل‌بیت به ویژه سید و سالار شهیدان امام حسین (ع) با شور و شوقی ویژه‌ای در این مناطق سبزپوش کشور برگزار می‌شود.
آئین‌های ۶۰۰ ساله نخل‌گردانی در اورتشت و نوایکی از پرشورترین و قدیمی‌ترین آئین‌های ماه محرم آئین نخل‌گردانی در روستای نوا در بخش لاریجان شهرستان آمل است که قدمتی ۶۰۰ ساله دارد. نخل نوا را یکی از قدیمی‌ترین نخل‌های شمال ایران می‌دانند که برگزاری آن حتی در سخت‌ترین روزهای زمستان با گذر از بلندی‌های دامنه قله دماوند نیز تصاویر زیبایی را از ارادت مردم این سرزمین به اباعبدالله (ع) نشان می‌دهد.
آئین سنتی نخل‌گردانی همه ساله در منطقه لاریجان آمل در روستای نوا در صبح روز هشتم محرم برگزار می‌شود. نخل را از میدان روستا بیرون می‌آورند، گرداگرد روستا می‌چرخانند و به قسمتی به نام اورا می‌برند که شخصی ۶۰۰ سال پیش نخل را در آنجا ساخته است. نخل را روی آرامگاه او برای ادای احترام می‌گذارند و دوباره همان مسیر را بر می‌گردند. در طول مسیر هرکس که نذری دارد آن را ادا می‌کند.
یکی از ویژگی‌های مراسم روز تاسوعا و عاشورا در ماه محرم، اطعام‌دهی به شیوه مازندرانی‌ها است. اهالی بسیاری از شهرها و روستاهای استان مازندران در روز تاسوعا و عاشورا به اندازه وسع خود، غذای نذری برای امام حسین (ع) تهیه می‌کنند و درهای منازل‌شان را باز می‌گذارند تا افرادی که در دسته‌ها و مراسم عزاداری این روز حضور دارند برای بهره‌مندی از اطعام این روز، از دسترس‌ترین غذاها استفاده کنند.
پیر علم کلوده و نذر روسریدر هفتم ماه محرم در روستای کلوده محمودآباد در استان مازندران، مراسم نذر روسری به نیت ارادت به خاندان اهل بین و سالار شهیدان با شور و حال خاصی برگزار می‌شود. پیرعلم کلوده مراسمی زنانه است که قدمتی ۳۰۰ ساله دارد. اجداد و بزرگان خانواده جمالی از سال‌ها پیش از یکی از ییلاقات آمل در منطقه لاریجان به نام " حاجی‌دلا" علمی را برای برگزاری مراسم مذهبی منتسب به حضرت عباس (ع) به این روستا آورده‌اند که امروز آوازه آن تا بسیاری از استان‌های کشور رفته است.
انبوه زنان در حیاط خانه رفت و آمد می‌کنند، بسیاری خود را به بالای ایوان برای گرفتن نذری از علم که نماد توسل به علمدار کربلا است، می‌رسانند و کسانی که نذرشان ادا شده است، آن روز گرویی خود را با یک روسری اضافه برای علم پس آورده‌اند.
سقانفارها قدیمی‌ترین و سنتی‌ترین مکان‌های بومی مازندرانی‌ها برای آئین‌های محرم است. هر ساله اهالی هر منطقه در پای سقانفارهای خود مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان را برگزار می‌کنند. ساختمان‌های چوبی با پله‌هایی قدیمی در بالای ستون‌های چوبی با جامه‌های سبز و سرخ پوشیده شده است و هر ساله جوانان روستا حول آن به عزاداری مشغول می‌شوند.
سقانفارها بناهای ساده و چهارگوشی است که روی پایه‌های چوبی چهار تراش قرار می‌گیرد و عموماً از دو طبقه تشکیل می‌شود. این بناها عموماً مستقل از تکیه و در یک مجموعه‌ی مذهبی به نام «تکیه پیش» ساخته می‌شده است.
این مکان‌ها موقوفه علمدار کربلا و امام حسین (ع) است و وقف عزاداری خاندان اهل بیت شده‌اند.
آئین صبح طلوعصبح زار زار یا نوای مکن ای صبح طلوع، نوای جوانان مازندرانی در شب عاشورا است که تا صبح عاشورا در خیابان‌ها و کوچه‌های شهرها و روستاها ادامه پیدا می‌کند. مردم این دیار در غم از دست دادن امام حسین (ع) و یارانش نالان و عزادار هستند و شب عاشورا تا صبح در تکایا بیدار می‌مانند و در غم سرور آزادگان و شهیدان سوگواری می‌کنند. قبل از اذان صبح هریک از هیئت‌ها در کوچه‌ها و معابر به راه می‌افتند و نوحه‌خوانی می‌کنند. مضمون همه نوحه‌ها شهادت امام حسین (ع) در روز عاشورا است.
پلک‌کشی از آئین‌های قدمت‌دار مازندران استآئین سنتی پلک‌کشی در روستای اساس شهرستان سوادکوه همه ساله صبح روز عاشورا بعد از طلوع آفتاب در مقابل حسینیه این روستا برگزار می‌شود. این مراسم از آئین‌های قدمت‌دار مازندران در مذمت یزیدیان و لشکر مقابل امام حسین (ع) و برگرفته از آئین‌های بومی این منطقه است.
در این مراسم کوزه (پیلک) را که محتوی خاکستر و نمادی از یزید است بر درختی آویزان و شکارچیان و اهالی آن را با اسلحه‌های شکاری تیرباران می‌کنند تا به نوعی خشم و انزجار خود را از ظالم و آن‌هایی که واقعه کربلا را رقم زدند، نشان دهند. این آئین در معدود نقاطی از منطقه برگزار می‌شده است و امروزه تنها در این روستا برگزار می‌شود.
به راه افتادن قوم بنی‌اسد آمل پس از واقعه عاشورا در شهرستان از دیگر مراسمی است که طی دهه‌های اخیر هر ساله برگزار می‌شود و طرفداران خاص خود را دارد. این مراسم تأملی بر تدفین شهدای کربلا است که به شیوه‌ای خاص در بعضی شهرها و روستاهای مازندران، چند روز پس از عاشورا برگزار می‌شود.
امروزه و پس از گذشت قرن‌ها از شهادت امام حسین (ع)، دو روز پس از روز عاشورا، زنان و مردان در یکی از مناطق شهر، آمل به یاد آن روز دسته عزاداری «زنان بنی‌اسد» را برگزار می‌کنند.
افراد حاضر در این دسته عزاداری، لباس‌های بلند و سفید می‌پوشند، بیل و کلنگ برمی‌دارند و چنین می‌نمایانند که برای دفن شهیدان کربلا می‌روند. از نکات جالب و تأثیرگذار این مراسم به جلو حرکت کردن زنان در این دسته عزاداری است که واقعه روز دوازدهم سال ۶۱ را به نمایش می‌گذارد. حرکت قوم بنی‌اسد همان اقدامی است که این قوم برای تشییع جنازه‌های شهیدان کربلا انجام دادند.
مجمه گذاری؛ آئینی ۲۰۰ ساله در روستای کوهستان بهشهرپذیرایی از عزاداران سید و سالار شهیدان در روستای کوهستان بهشهر، حال و هوای دیگری دارد. سابقه مراسم محرم در نقطه از مازندران ۳۰۰ ساله است، اما مراسم اینچنینی در بعضی روستاهای شهر جویبار نیز برگزار می‌شود، در اطعام‌دهی سنتی، هر خانواده نذری خود را در طول روز پخت می‌کنند و روی سینی‌های مخصوص می‌گذارند؛ مردم در ساعتی که متولی حسینیه اعلام می‌کند، سینی‌ها را روی سرهای خود می‌گذارند و کوچه به کوچه به راه می‌افتند. زنان این سینی‌ها را به حسینیه روستا می‌برند و به عزاداران حسینی هدیه می‌کنند.
طی چند دهه اخیر، مراسم قلک‌شکنی ماه محرم در شهرستان قائم‌شهر به یکی از مراسم کمک به عزاداری سید و سالار شهیدان با رونق و آئین خاصی برگزار می‌شود. پیش از آغاز ماه محرم، قلک‌شکنی از آئین‌های ویژه این ماه است که هرساله همزمان با آغاز این ماه در بعضی شهرهای استان برپا می‌شود. مراسم با پهن کردن پارچه‌های سبز در وسط حسینیه، چیدن قلک‌ها و با نشستن افراد بزرگ و کوچک دور این پارچه آغاز می‌شود، در ابتدا دو قلک سفالی توسط پیرغلامان شکسته و مابقی قلک پلاستیکی توسط مردم پاره می‌شود، سپس شروع به شمارش نذورات جمع‌آوری‌شده می‌کنند.
طبق این آئین سنتی، هرساله از شب اول محرم تا اربعین حسینی به مدت چهار روز قلک‌هایی برای نذورات و کمک‌های مردمی میان اهالی توزیع و کمک‌های مردمی صرف نذورات خرج شب هفتم ماه محرم و هزینه‌های جاری سال بعد می‌شود.
کد خبر 675110منبع: ایمنا
کلیدواژه: عزاداری و سوگواری عزاداری امام حسین مازندران عزاداری محرم ماه محرم ایام محرم محرم در شهر شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق سید و سالار شهیدان برگزار می شود مازندرانی ها امام حسین ماه محرم بنی اسد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۰۹۰۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برگزاری برنامه های تبیینی اندیشه شهید مطهری در هفته معلم
به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری چهل و پنجمین سالگرد شهادت استاد مرتضی مطهری با حضور رشید جعفرپور دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد آیت الله مرتضی مطهری امروز یکشنبه نهم اردیبهشت ماه در بنیاد علمی فرهنگی شهید مطهری برگزار شد.
جعفرپور در ابتدای این نشست با اشاره به جنبش دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های آمریکایی در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، این اقدام قابل توجه را تقدیر کرد با محکوم کردن برخورد پلیس آمریکا نسبت به این اعتراض مدنی اظهار کرد: اعتراضات صورت گرفته در دانشگاه‌های آمریکا اتفاق نادری است و از سویی نوعی استاندارد دوگانه است که در کشورهای دیگر حضور پلیس را در دانشگاه‌ها با آزادی بیان مغایر می‌دانند ولی در کشورهای خود این اتفاق صورت می‌گیرد.
وی با بیان اینکه امروز نیز کلاس‌های دانشگاه‌های سراسر کشور از ساعت ۱۲ تا ۱۴ برای شرکت در تجمعات حمایت از دانشجویان آمریکایی تعطیل است، خاطرنشان کرد: ظلم زیادی در غزه علیه کودکان و زنان اتفاق می‌افتد و ما هر چقدر می‌توانیم باید در حمایت از مردم مظلوم غزه تلاش کنیم.
دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری در بخش دیگری از سخنان خود با تبریک هفته معلم به همه استادان و معلمان عزیز که در پرورش نسل جوان و آینده ساز کشور نقش بسزایی ایفا می‌کنند، گفت: نزدیک به ۹۰۰ هزار معلم در کشور داریم که زحمت علم آموزی و پرورش نسل کشور را عهده دار هستند و برای این معلمان عزیز که تلاش می‌کنند بتوانند آینده سازان خوبی برای کشور تربیت کنند، آرزوی موفقیت داریم.
جعفرپور با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی و علمی استاد شهید مطهری گفت: ایشان دارای ابعاد و ویژگی‌های متعددی است و شهید مطهری دارای مکتب است. همانطور که شهید قاسم سلیمانی دارای مکتب است، شهید مطهری هم به عنوان شهیدی است که صاحب اندیشه و مکتب است که در پرورش و ساختن نیروهای انقلاب تأثیرگذار بوده است.
وی افزود: نسل‌های اول انقلاب تاکنون با آثار شهید مطهری مأنوس بوده و از آن استفاده کرده‌اند و اندیشه‌های ایشان در ساختن فکر و آینده بسیاری مؤثر بوده است و برای نسل‌های آینده نیز می‌تواند مؤثر باشد.
دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری با بیان اینکه شهید مطهری یک شهید جامع الاطراف بوده است که در حوزه‌های مختلف مانند فلسفه بسیار اثرگذار و دقیق و فنی ورود کرده است، اضافه کرد: شهید مطهری یک فیلسوف مطرح و مقتدر و توانمند در حوزه فقه، کلام و تفسیر و … است.
جعفرپور، استاد مطهری را انسانی بسیار مهذب دانست و گفت: در زمان تحصیل در حوزه علمیه قم بسیار دقیق و مهذب همه عبادات را انجام می داده است و الگو و نمونه‌ای برای طلاب بوده است.
وی افزود: شهید مطهری در سطح تراز یک انسان مسلمان و متقی و در عین حال یک عالم و شخصیت دانشمند بوده است. شهید مطهری دارای نظریه و تئوری برای نظام سازی نظام اسلامی بوده است. ایشان در سال‌های قبل از انقلاب اسلامی هم در حوزه نظام سازی صاحب حرف بوده است.
دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری گفت: شهید مطهری در سال ۱۳۴۸ علیه اسرائیل صحبت کرده است و هنوز هم اگر سخنرانی ایشان درباره اسرائیل را بشنوید مثل اینکه سخنران امروزی است. همین ویژگی‌ها در این شخصیت بوده که مخالفان نظام اسلامی وجود ایشان را نمی‌پذیرفتند. آنها حذف فیزیکی را تنها راه برای ضربه زدن و محروم کردن نظام اسلامی از وجود آیت الله مطهری در پیش گرفتند و سرانجام ایشان را به فیض شهادت رساندند و نظام اسلامی از وجود ایشان محروم شد. اما آثار و برکات ایشان در نظام اسلامی و هم برای نسل‌هایی که تاکنون بوده و برای آیندگان مؤثر است.
جعفرپور در ادامه با اشاره به فعالیت‌های ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری اظهار داشت: ۲۵ دستگاه اجرایی و فرهنگی در ستاد شهید مطهری ازجمله وزارت کشور، آموزش و پرورش، وزارت علوم و دستگاه‌های نظامی در این ستاد تعریف شده است.
وی گفت: در هفته معلم و بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری برنامه‌های تبلیغی و ترویجی که ماهیت آن فضاسازی محیطی است توسط شهرداری‌های سراسر کشور اجرا می‌شود و سطح شهرها به تصاویر شهید مطهری و جملاتی درباره ایشان مزین می‌شود.
دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری، برگزاری برنامه‌های تبیینی در مدارس و دانشگاه‌ها که ماهیت آن به اندیشه‌های شهید مطهری پرداخته می‌شود و همچنین تقدیر از معلمان و اساتید دانشگاه‌ها را از دیگر اقدامات ستاد بزرگداشت سالگرد شهید مطهری عنوان کرد.
جعفرپور با بیان اینکه در سالگرد شهادت استاد مطهری پنج همایش ملی در سطح کشور انجام می‌شود، اضافه کرد: در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ همایش مطهر توسط سازمان بسیج مستعضفین، روز ۱۱ اردیبهشت ماه همایش حکمت مطهر در دانشگاه صداوسیما، روز ۱۲ اردیبهشت ماه همایشی به صورت وبیناری با عنوان گفتمان مقاومت و رسالت دانشگاهیان و نخبگان امت اسلامی در اندیشه استاد مطهری با محوریت فلسطین و غزه، روز ۱۰ اردیبهشت همایشی در دانشگاه الهیات دانشگاه تهران و نشست علمی نقش عفاف در نظام خانوادگی اسلام در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه برگزار خواهد شد.
وی ادامه داد: در مراسم بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری، پنج کتاب جدید درباره اندیشه شهید مطهری رونمایی خواهد شد. کتاب مطهری و قرآن نوشته دکتر معارف از اساتید دانشگاه تهران، کتاب مطهری و ادراکات اعتباری نوشته دکتر هوشنگی از اساتید دانشگاه امام صادق و کتاب مطهری و عرفان توسط دکتر رودگر. دو کتاب دیگر توسط انتشارات صدرا به نام مقدمه‌ای بر تاریخ فلسفه جدید و خطابه‌های اخلاقی در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب در سرای اهل قلم رونمایی خواهد شد.
دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری عنوان کرد: در شبکه آموزش سیما به مناسبت گرامیداشت مقام معلم پویش معلم خوب من راه اندازی شده است. همچنین به این مناسبت مستند مرتضای امت بازپخش خواهد شد. این مستند جز برنامه‌های پرمخاطب صدا و سیما بود که روایت خوبی از زندگی شهید مطهری است. در صدا و سیما به مناسبت هفته معلم در شبکه‌های مختلف برنامه‌های متعددی درباره زندگی، شخصیت و اندیشه شهید مطهری پخش خواهد شد.
جعفرپور اظهار کرد: در مجموعه دانشگاه‌های کشور برنامه‌های متعددی ازجمله کرسی‌های آزاد اندیشی با محوریت اندیشه شهید مطهری که بیشتر دانشجویان برگزار خواهند کرد. کرسی‌های نقد و نظریه پردازی هم که در سطح اساتید برگزار می‌شود در این هفته با محوریت اندیشه‌های شهید مطهری برگزار خواهد شد.
وی با بیان اینکه در سالگرد شهادت استاد مطهری در محل شهادت و تدفین و محل تولد استاد مراسماتی برگزار خواهد شد و این مکان‌ها گلباران خواهد شد، ابراز کرد: در شهر فریمان که زادگاه استاد مطهری است مراسمی برگزار خواهد شد و با برگزاری نشستی یاد و نام شهید مطهری گرامی داشته می‌شود. ضمن اینکه مراسمی با عنوان شهید مطهری در مطبوعات در منزل استاد در تهران که به موزه تبدیل شده برگزار می‌شود. خانه موزه استاد مطهری محیط بسیار جذابی است که افرادی که از آن بازدید می‌کنند علقه پیدا می‌کنند.
دبیر ستاد بزرگداشت سالگرد شهادت استاد مطهری اظهار داشت: پنجشنبه شب (۱۳ اردیبهشت) بعد از نماز مغرب و عشا با حضور اقشار مختلف مردم برگزار خواهد شد. امام جماعت مسجد یک شخصیتی است که با شهید مطهری ارتباط داشته است و شهید مطهری در مسجد نارمک سخنرانی داشته است. شهید مطهری فقط با نخبگان صحبت نمی کرده و بخشی از سخنرانی ایشان با توده مردم بوده است.
جعفرپور گفت: در پایگاه‌های بسیج اعم از شهری و روستایی و حوزه مقاومت بسیج به مناسبت سالروز شهادت استاد مطهری هفته عقیدتی سیاسی بسیج نامگذاری شده است و در ۴۵ هزار پایگاه بسیج مراسمی برای شهید مطهری برگزار خواهد شد.
کد خبر 6090829
مسمومیت ۲۹ پزشک با مشروبات الکلی تقلبی در شیراز